Żużel to piękny i emocjonujący sport. Posiada swoich zagorzałych fanów na całym świecie. Wciąż jednak nie brakuje osób, które nie mają pojęcia o żużlu i nie rozumieją jego fenomenu. Specjalnie z tej okazji przygotowałem artykuł, w którym zebrałem w jednym miejscu 15 moich ulubionych ciekawostek na temat żużlu. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej.
1. Wszystko zaczęło się w Wielkiej Brytanii
Żużel powstał w Wielkiej Brytanii. Już w latach 20. XX wieku rozpoczęły się pierwsze wyścigi motorowe na torach żużlowych. Rokiem, który jest uważany za oficjalny początek tego sportu jest 1928, gdzie na torze w Mildenhall odbył się pierwszy mecz żużlowy. W ciągu kilku kolejnych lat żużel zyskiwał coraz większą popularność wśród kibiców, a znakiem rozpoznawczym tego sportu stały się specjalnie przystosowane motory oraz twardy, owalny tor żużlowy. Po drugiej wojnie światowej żużel zyskał ogromną popularność także w innych krajach i zyskiwał tam popularność.
2. W 1936 roku odbyły się pierwsze Mistrzostwa Świata w żużlu
Pierwsze Mistrzostwa Świata w żużlu odbyły się na arenie Wembley 2 sierpnia 1936 roku. W zawodach wzięło udział 16 zawodników z różnych krajów, w tym z Polski, Szwecji, Norwegii, Niemiec, Włoch i oczywiście Wielkiej Brytanii. Turniej trwał jeden dzień. Na początku były biegi eliminacyjne, a później finał. Tytuł Mistrza Świata zdobył Australijczyk Lionel Van Praag. Zawody okazały się dużym sukcesem, dlatego później odbywały się już co roku.
3. Dlaczego tor jest owalny?
Tor żużlowy, na którym odbywają się zawody żużlowe, ma kształt owalu. Trasa jest zamknięta, a zawodnicy jeżdżą wokół trasy w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Trasa żużlowa jest zrobiona ze specjalnej mieszanki piasku i gliny lub tłucznia. Zapewnia to dobrą przyczepność motocyklom. To właśnie owalny tor jest jednym z elementów, który wyróżnia żużel od innych sportów motocyklowych, stwarzając dobre warunki rywalizacji i zapewniając, że sport jest bardzo widowiskowy i emocjonujący.
4. Ruch w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara
Zawodnicy muszą poruszać się na torze żużlowym w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Dlaczego? Poruszanie się zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara jest niemożliwe, ze względu na konstrukcję motocykla. Jedna z teorii, która stara się wytłumaczyć lewostronny ruch na torach żużlowych podkreśla, że żużel to sport, który powstał w Wielkiej Brytanii, gdzie jest lewostronny ruch. Inne teorie próbujące wytłumaczyć to zjawisko sięgają nawet do sportów widowiskowych, które oglądano w starożytności.
5. Dominacja Polski w żużlu
Żużel to niezwykle popularny sport w Polsce, a polscy zawodnicy znajdują się w światowej czołówce. Zawodnicy posiadają ogromne wsparcie kibiców, a atmosfera na torach żużlowych sprawia, że wydarzenia żużlowe są oglądane przez tysiące rozemocjonowany fanów.
Do najbardziej rozpoznawalnych zawodników żużlowych w Polsce należą:
- Tomasz Gollob – jeden z najbardziej utytułowanych żużlowców w historii, w Polsce i na świecie. Siedmiokrotny mistrz świata na żużlu. Trzydziestokrotny mistrz Polski w różnych konkurencjach.
- Bartosz Zmarzlik – lista zdobytych przez Bartosza tytułów jest długa. Wspomnę tylko, że jest to trzykrotny indywidualny mistrz świata, trzykrotny drużynowy mistrz świata, dwukrotny indywidualny mistrz Polski… a także trzeci Polak, po Tomaszu Gollobie i Jerzym Szczakielu, który wywalczył tytuł indywidualnego mistrza świata.
- Jerzy Szczakiel – pierwszy polski indywidualny mistrz świata.
- Zenon Plech – pięciokrotny mistrz Polski, trzykrotny zdobywca Złotego Kasku oraz zdobywca Srebrnego Kasku.
Polska aktywnie inwestuje w rozwój infrastruktury żużlowej, modernizuje tory i buduje nowe. Dodatkowo prowadzone są programy szkoleniowe dla żużlowców.
6. Różne odmiany żużla
Przez lata powstały różne odmiany żużla. Niektóre z nich mogą Cię zaskoczyć!
- Żużel plażowy – zawody są rozgrywane na plażowych torach żużlowych, są mniej restrykcyjne względem sprzętu i bardzo widowiskowe.
- Żużel na lodzie – zawodnicy ścigają się po zamrożonym torze, na specjalnie przystosowanych do tego motocyklach. Popularny w Skandynawii i Rosji.
- Żużel na długich torach – tory są tu znacznie dłuższe niż w klasycznym żużlu. Mogą mieć nawet kilka kilometrów długości! W odróżnieniu od klasycznych motocykli żużlowych, te motocykle posiadają biegi.
- Żużel na krytych torach – dzięki zakrytym torom, zawody mogą odbywać się niezależnie od warunków atmosferycznych. Pozwala to na organizowanie wydarzeń przez cały rok.
- Żużel na quadach – wyjątkowo nietypowy rodzaj żużla, w którym zawodnicy poruszają się na quadach, a nie na typowych motocyklach.
Jak widzisz, żużel potrafi zaskoczyć – czy któraś z odmian wzbudziła Twoje szczególne zainteresowanie?
7. Żużel to sport, który się rozwija
Na przestrzeni lat nastąpiło wiele zmian w sporcie żużlowym. Przede wszystkim udoskonalano motocykle, aby wyciskać z nich jak najwięcej i zapewniać zawodnikom bezpieczeństwo. Nie są to już motocykle przerobione po to, aby mogły startować na torach. Są to specjalnie tworzone maszyny, które są wysoce zaawansowane technicznie i mają specjalnie zaprojektowane zawieszenie i silniki.
Ulepszeniu uległy także kombinezony i kaski noszone przez żużlowców. Są one wykonane z wytrzymałych materiałów, posiadają ochraniacze i zapewniają maksymalne bezpieczeństwo. Obserwowana jest także ekspansja żużla – z tradycyjnych rynków (Wielka Brytania, Polska, kraje skandynawskie), żużel staje się popularny także w Stanach Zjednoczonych, Australii czy Rosji. Także same zasady zawodów żużlowych są bardziej rygorystyczne, dzięki czemu zapewniają zawodnikom bezpieczeństwo oraz nie pozostawiają wątpliwości co do wyników meczów. Powszechnie stosowane są systemy wideo.